heets fiyat

heets fiyat ve Tatlandırıcıları
E-sigara sıvı tatlandırıcıları oldukça çeşitlidir.

Zhu ve arkadaşlarının çalışmasında ilk olarak
çoğu meyve ve şeker tadında 7000 civarında katkı maddesi olabileceği gösterilmiştir ek olarak

(1). Bunlar bitkisel olarak tanıtılmakta ve izinli katkı maddeleri olarak sunulmaktadır.

Oysa ki gıda katkısı olarak izinlidirler ve

uzun dönem ısıtılarak inhalasyon yoluyla ek olarak ise
kullanımında ne gibi etkileri olacağı bilinmemektedir. ayriyet’ten

• Üç elektronik sigara markasının likit ürünüyle yapılan bir araştırmada e-sıvı
tatlandırıcılarının termal ortamda çözünmesiyle emniyet sınırlarını aşan düzeyde aldehit saptanmıştır (20).
• Gene bir başka araştırmada, en önemli nokta herşeyden önce

30 e-sigara markasında, en önemli nokta ise ikinci olarak

tatlandırıcı kimyasallarda aldehitler saptanmıştır. Bunların 17’sinde solunum

yollarına primer irritan herşeyden önce ise
olarak bilinen vanilin ve etil vanilin bulunmuştur.

heets fiyat Bunların bazılarının konsantrasyonları toksikolojik olarak

endişe verici düzeyde olarak yorumlanmıştır
(21).ve bu nokta da
• Bazı araştırmalarda e-sıvıdaki tatlandırıcılarda tarçın bu sebepten ötürü

kabuğunun esansiyel yağından elde edilen ve antikanser, ve

insektisit ve bakterisid olarak kullanılmakta ve
olduğu ifade edilen iki kimyasal olarak

(cinnamaldehyde ve 2 methoxycinnamaldehyde) bulunmuştur. Bunlar birçok gıda ve kokuda katkı maddesi olarak
kullanılmaktadır (1).
Tablo 1: E-sigara ve konvansiyonel sigara dumanındaki karsinojen maddeler ve
(18,19)
Toksik madde Farklı 12 marka
e-sigara her 15
puff için μg
Bir adet sigarayla
ortalama μg (19) ek olarak
Ortalama oran
(normal sigara/
e-sigara)
Formaldehit, μg 0.2–5.61 1.6–52 9
Asetaldehit, μg 0.11–1.36 52–140 450
Akrolein, μg 0.07–4.19 2.4–62 15
Toluen, μg 0.0–0.63 8.3–70 120
NNN, ng 0.0–0.00043 0.005–0.19 380
NNK, ng 0.00–0.0283 0.012–0.11 40
NNK: 4 – (metilnitroso-amino) -1 – (3 – piridil)-bütanon; NNN: nitrozonornikotin.
K 38 Ayşegül Karalezli

• Gene bu tatlandırıcılarda Diacetyl ve Acetyl Propionyl bulunmaktadır (22).
Bunların ortanca günlük maruziyet düzeyleri sigarayla kıyaslandığında The ayrıca ek olarak

National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH)tarafından izin

verilen çevresel maruziyet sınırlarının altında olmakla beraber;

ayrıca %47.3 Diacetyl ve %41.5 Acetyl Propionyl

ihtiva eden sıvı örneklerinde emniyet sınırlarının çok üstünde

seviyelerde saptanmıştır (22). buna istinaden ise birçok kurulda ise

• Diacetyl bazı gıdalarda doğal olarak bulunmakla beraber sentetik olarak
tereyağ, kakao, kahve, karamel, bazı alkollü içeceklerde de birçok biri ise

katkı maddesi

olarak kullanılmaktadır. Bu madde gıdalara tereyağ kokusu vermektedir.

Diacetyl bu iş kollarında çalışanlarda hem kronik

obstrüktif akciğer hastalığı
hem de bronşiolitis obliteransa neden ise

olmaktadır (23). Mikrodalga fırınlarda ek olarak

patlatılan “popcorn”fabrikası çalışanlarında geri dönüşü olmayan bronşiolitis
obliterans yapabilmektedir(popcorn akciğer hastalığı) (24). Diacetyl yerine ek olarak

kullanılan Acetyl propionyl’in de havayolu epiteline benzer hasar verdiği gösterilmiştir (25).
• Acrolein, formaldehit ve asetaldehit e-sigarada bulunan önemli toksik maddelerdir.

Bilindiği gibi formaldehit International Agency for Research on

Cancer (IARC) tarfından 1985 yılında grup1 karsinojen olarak ilan edilmiştir. ek olarak
Asetaldehit muhtemel karsinojendir (Grup 2B) (18). Acrolein nasal kaviteye

irritan bir maddedir, akciğerlere hasar yapar ve kardiyovasküler hastalıklara
katkısı olduğu düşünülmektedir (18).
• E-sigara kullanıcılarının en önemli yakınmalarından biri boğazda irritasyon

ve öksürük yapmasıdır. Cravo ve arkadaşlarının çalışmasında e-sigara kullanan 306 kişinin 85’inde (%27.8) boğaz ağrısı ve 52’sinde (%17) öksürük buna örnek olarak dahası

saptanmıştır. Bu yan etkiler sigara içenlerde ise sırasıyla %8.8 ve %7.8 olarak
gösterilmiştir. Baş ağrısı e-sigara içenlerin %47.4’ünde görülürken, sigara
içenlerin %33.3’ünde görülmüştür. Bu çalışmada e-sigaraya bağlı yan etkilerin 1.haftada zirve yaptığı ve 4. haftada azaldığı görülmüştür (26).
Metaller heets fiyat
E-sigara bazı metal alaşımları da ihtiva etmektedir. sabit olarak

son olarak ise…

inhalatörde bunlar eser miktarda bulunurken e-sigaralarda değişik oranlarda

saptanmıştır (18). Palazzolo ve arkadaşlarının araştırmasında Al, Cu, Fe, Mn,
Ni, Pb, Zn, Cd araştırılmış ve aerosolde Ni yüksek miktarda bulunmuştur.
BÖLÜM 14 | Elektronik Sigara ve IQOS, Isıtılmış Tütün Ürünleri 39 K ek olarak
Bunu, kullanılan cihazın metalik birleşke yerlerinin ısınmasıyla ortaya çıkmasına bağlamışlardır (27). E-

sigara ve IQOS ‘un beraber geliştirilmeye çalışıldığı bir hibrit ürün dumanında bakır, çinko ve demir sigaradan daha yüksek bununla birlikte ise ne
oranda bulunmuştur. Ancak tartışmasında bu bulguya değinilmemiş,

yalnızca tabloda belirtilmiştir (28). Bu endüstrinin bir araştırmasıdır. Williams
ve arkadaşları ise e-sigara dumanında normal sigaradan 100 kat fazla Ni
saptamışlardır (29).niçin çünkü
Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar (PAH)
• Bu konuda yapılan çalışmalarda PAH’lar ya çok düşük oranda bulunmuş ya böylece

da tesbit edilecek düzeyin altındadır (30). Schober ve arkadaşlarının çalışmasında e-sigara kullanımı sonrası PAH ev içi ortam havasında %20 (147 ng/m3
) bu saye de ise
artmış olarak bulunmuştur (31).
E-sigaranın Sağlık Üzerine Etkileri ek olarak
E-sigaralarla ilgili yapılan çalışmalar ne yazık ki yeterli ve

kaliteli çalışmalar değildir. ek olarak ise

Çünkü standardize edilmesi zordur.
• Pisinger ve arkadaşlarının e-sigaranın sağlık üzerine olan etkilerini incelemek ayrıca

için yaptıkları sistemik araştırmada 1101 çalışma incelenmiş, toplamda 76
çalışma değerlendirilmek için uygun bulunmuştur. Bunların da 26 tanesi

(%34) çıkar çatışması bildirmişlerdir (30).
Solunum Sistemine Olan Etkileri herşeyden önce
• Yapılan çalışmalarda havayolu direncini artırdığı, spesifik havayolu iletkenliğinde

azalma yaptığı, impedansta azalma yaptığı gösterilmiştir (30). Sağlıklı gönüllüler

ile astım ve kronik obstriktif akciğer hastalığı olanlarda yapılan bir çalışmada 10

dakika boyunca e-sigara içilmesiyle anlamlı derecede bronş obstrüksiyonu olduğu gösterilmiştir (30). Ancak bunun tersi olarak 18 astım olgusunun e-sigaraya ek olarak ise

geçtikten sonra hastalık bulgularında objektif ve sübjektif düzelme olduğunu

gösteren bir çalışma da vardır. Ancak küçük ve retrospektif bir çalışmadır, ek oalrak

e-sigara içenlerde sıklıkla görülen öksürük, boğazda irritasyon gibi bazı bulguların

görülmediği belirtilmiştir. Bu çalışmanın sonunda gözlemlerin gerçek sonuçlar
olmayabileceği de belirtilmiştir (32). daha sonra ise

• Flouris ve arkadaşları kısa süreli e-sigara kullanımından sonra istatistiksel olarak
anlamlı olmayan akciğer fonksiyonunda azalma olduğunu buldular.

Bu çalışmada da gene denek sayısı azdı

(15 çalışma grubu, 15 kontrol grubu) (33).
K 40 Ayşegül Karalezli
Sigara Bırakma ve E-sigara Bu konuda yapılmış kontrollü çalışmalar fazla değildir.

Standart bir e-sigara olmadığı için çalışmalar çok güvenilir değildir.

E-sigara şirketlerinin desteklediği pek çok çalışma vardır .

Çinli Eczacı Hon Lik tarafından sigara bırakmaya yardımcı olarak ortaya çıkmış bir

cihaz olan e-sigaraların sigara bırakmaya etkisini araştıran standart ve

kabul edilebilir bir çalışma olmamakla beraber;

zaten öncelikle sigara bırakmanın temel kavramlarına ters bir durum söz konusudur.

Sigara içilmesi ile ilgili hatırla-

BÖLÜM 14 | Elektronik Sigara ve

IQOS, Isıtılmış Tütün Ürünleri 43 K tıcı davranışlardan kurtulmak

/uzak durmak ögesine uymamaktadır. Ayrıca nikotin alımının devam etmesi nikotinik asetilkolin

reseptörlerinin sürekli uyarılmasına ve bağımlılığın devam etmesine neden olmaktadır. • 38 çalışmanın incelendiği bir sistemik derleme ve meta analizde;

E-sigara kullananlarla kullanmayanlar arasında yapılan kıyaslamada E-sigara kullananlarda terk oranı %28 olarak düşük bulunmuştur

(OR 0.72, %95 CI 0.57–0.91) . • Bir Cochrane analizde bunun aksini gösteren iki çalışma saptanmıştır. Ancak bunların da olgu sayısı ve çalışma niteliği

bakımından standart olmadığı vurgulanmıştır.

Buna göre nikotinli ve nikotinsiz e-sigara kullananlar kıyaslandığında

nikotinli e-sigara kullananlarda sigara terk oranı iki kat fazla bulunmuştur (49).

• Bullen ve arkadaşlarının yaptığı randomize kontrollü bir çalışmada;

21 mg’lık nikotin bantları ile 16 mg’lık e-sigaraların sigara bırakmaya

etkisi araştırılmıştır. Nikotinli e-sigara ile sigara bırakanların oranı %7.3; nikotin bandı ile

%5.8 ve placebo ile %4.1 olarak saptanmıştır. Buna göre de “etkinliği ve emniyetli olduğu gösterilirse bu cihazın standart nikotin tedavilere alternatif olabileceği”

sonucunu çıkarmışlardır (50). Ancak görüldüğü gibi sigara bırakmadaki başarısı %10 bile değildir. Zaten herhangi bir ilaç kullanmadan sadece

“sigarayı bırakmanın sağlığı üzerine olumsuz etkisi olacağı”

söylendiğinde bile %5 kişi sigarayı bırakmaktadır.

Meta analizlerde dikkat çekilen en önemli konu “

uzun dönem kullanıldığında sağlık üzerine olan etkilerinin tam bilinmemekte” olmasıdır (50,51). Çalışmaların bazılarında e-sigaranın, sigara içilmesi

yasak olan yerlerde rahatça nikotin alabilmek için

kullanıldığı saptanmıştır (48). Sigara bırakmada

e-sigaranın etkisini inceleyen bir cohort çalışmada;

12 aylık takip periyodu sonrası, e-sigara içenlerin %61.9’u hâlâ e-sigara içiyordu.

Tütün kullananların

%20.6’sı ve ikili kullananların (e-sigara+sigara) %22’si sigara bırakmayı başarmıştı. Yani e-sigara

kullanılması anlamlı bir katkı sağlamamıştı (52). •

Prospektif, kontrollü bir çalışma olan ECLAT (EffiCiency

and Safety of an eLectronic cigAreTte) çalışmasında; e-sigaranın kullanımının sigara bırakmaya istekli

olmayan kişilerde 12 hafta süreyle, farklı 2 doz nikotin içeren

e-sigara (grup A ve grup B) kullanmasıyla

sigara kullanımında azalma veya terk oranları değerlendirilmiş ve nikotin içermeyen e-sigara (grup C)

kullananlarla kıyaslanmıştır. 12 hafta ve 52 hafta sonunda

sigara içme durumları sorgulanmıştır. Sigara

içmenin azalması (üç grubun ortalaması) 12 hafta sonunda %22.3 iken 52 hafta sonunda %10.3’e

düşmüştür. Sigaranın terk edilmesi ise 12 hafta sonunda

%10.7 iken 52 haftanın sonunda %8.7’ye

düşmüştür (53). K 44 Ayşegül Karalezli Bu çalışmada

yazarlar sigara bırakmaya istekli olmayanlarda

heets fiyat nikotinli veya nikotinsiz olsun e-sigaranın kullanılmasını,

sigara tüketimini azaltacağı veya sigara bırakmaya

katkısı olabileceği için önermişlerdir. Bu araştırmada da aslında sigara bırakma oranları çok yüksek

olmadığı görülmektedir. Yazarlar kendi çalışmalarının eksik yönlerini de tanımlamışlardır. • Hangi olguların

ikili (e-sigara + sigara)tütün ürünü kullandığı ile ilgili yapılan bir çalışmada; daha az sigara bağımlı

olanların, sigara bırakmak için motivasyon kazanmak isteyenlerin ve sigara içilmeyen alanlarda daha rahat

nikotin ihtiyacını sağlamak isteyenlerin olduğu görülmüştür. Bu çalışmada normal sigara içenlerin çoğu e-

sigarayı terk etmektedirler, çünkü sigara gibi hissettirmemektedir,

aşırı içme isteğine yardım etmemektedir

veya yalnızca denemek için kullanmışlardır (54).

• Bir başka meta analizde ise sigara içen kişilerde e-sigara

kullanım sıklığı araştırılmıştır. Bunun sonucunda halen sigara içenlerde ve adölesan dönemde sigara

içenlerde e-sigara kullanma sıklığının arttığı sonucuna varılmıştır. Bunun nedenleri arasında e-sigaranın

normal sigaradan daha az zararlı olduğu inanışı ve gençlerin yenilikleri denemeye olan eğilimleridir (55).

E-sigarayı savunanların en önemli savunmaları “zarar azaltma” yönündedir. Hemen bütün çalışmalarda e-

bırakamayanların kullanabileceği yönünde ifadeler vardır. Bu yayınlarda bir başka üstünde durulan konu

ise e-sigaraların uzun vadede kullanımında sağlık üzerine göstereceği etkinin bilinmediğidir. Yayınlarda

sonuç cümleleri genellikle “güvenilirliği kanıtlanırsa sigarayı bırakamayanlarda sigara yerine

kullanılabileceği” yönündedir. IQOS (I Quit Ordinary Smoking)

ve Diğer Isıtılmış Tütün Ürünleri Heat not

burn (HnB) denilen “ısıtılmış tütün ürünleri” tütünün yanmadan yüksek ısıyla saldığı buhardan nikotin

açığa çıkmasıyla çalışmaktadır (Şekil 7a, b).

Bu şekilde tütün yanmadığı için daha az zararlı olduğu ileri

sürülmektedir. Değişik tütün firmalarının farklı isimlerle (IQOS, glo) ama benzer mekanizmayla çalışan

cihazları vardır. Şarj edici bir kısım ve bu cihaz için propilen glikol emdirilmiş tütünden oluşan sigaranın

emdirilmiş tatlandırıcı ve nikotin) ürünler de

mevcuttur. Bu ürünler çok yüksek ısı üretmedikleri için

tütünün yanmasıyla ortaya çıkan tar ve karbon monoksit salımı sınırlıdır. IQOS cihazı <350 °C ısı

oluştururken, glo <250 °C ısı oluşturmaktadır. Hibrit ürünler ise daha da düşük ısı oluşturur (35°C ).

Sigaranın yanan bölgesindeki ısı ise 600–900 °C’dir. Üretici firmalar tarafın-

BÖLÜM 14 |heets fiyat Elektronik Sigara ve IQOS, Isıtılmış Tütün Ürünleri 45 K dan

yapılan çalışmalarda ısıtılmış tütün ürünleri (ITÜ) cihazları

kullanıldığında toksik kimyasalların salımının azaldığı, in vitro ve in vivo(hayvan) çalışmalarda yan etkilerin

az olduğu, insanların zararlı ve potansiyel zararlı maddelere maruziyetinin azaldığı da gösterilmiştir. Bu

durum düşük ısıyla çalışmasına bağlanmaktadır. Üretici firma tarafından yanmayan, kül, koku ve duman

oluşturmayan gelişmiş teknoloji ürünü olarak pazarlanmaktadır (56). • Farsalinos ve arkadaşlarının yaptığı

çalışmada; ITÜ cihazları ve normal sigara aynı oranda nikotin ihtiva ederken, ITÜ cihazlarının aeresol

daha uzun süreli solunmasıyla da aerosoldeki nikotin düzeyinde artış görülmemiştir. Oysaki e-sigaranın

aerosolünde daha fazla nikotin saptanmıştır (57). ITÜ‘nin ikinci el emisyonları ve insan kullanımı ile ilgili

çalışmalar heterojen ve büyük ölçüde üretici şirketler tarafından yapılmıştır. Bağımsız kaynaklardan elde

edilen kanıtların yetersizliği nedeniyle, tütün şirketlerinin kanıtlarına bakmak ve bulgularını doğrulamak

amacıyla İngiltere Halk Sağlığı bir rapor düzenlemiştir. Üreticilerin verileri de dahil olmak üzere HnB

ürünleri ile ilgili kanıtlar gözden geçirilmiştir (58). Buna göre: • Araştırmaya dahil edilen nitelikli 31

çalışmanın 20’si üretici firmaların içinde bulunduğu çalışmalardı. Çalışmalarda kullanılan ana akım

dumanını oluşturmak için 2 farklı yöntem kullanıldığı görüldü. Bunlardan birisi Health Canada Intense

(HCI) rejimi (makine ile oluşturulan ana akım dumanı; 55mL puff volüm, 2s puff süresi, pufflar arasında 30s

bırakılması ve 14 puff), diğeri International Organisation for Standardisation (ISO) (makine ile oluşturulan

ana akım dumanı; 35mL puff volümü, 2s puff süresi, pufflar arasında 30s Şekil 7: (a, b) IQOS cihazı. (b) Glo

cihazı. (a) (b) K 46 Ayşegül Karalezli bırakılması ve 14 puff).

Sigarayla kıyaslandığında ITÜ emisyonlarında;

nikotin %18–73 arasında düşük düzeyde saptanırken, karbon monoksit’de ≥%98 azalma olduğu görüldü.

Zararlı ve potansiyel zararlı maddelerde ≥%62 ve katranda da

≥%21 azalma saptandı (58). Ancak

makinalarla ölçülen bu değerlerin insan sigara içimiyle aynı olmayacağı söylenmektedir.

Bunun için yeni

makinaların geliştirilmesinin gerektiği üstünde durulmaktadır

(59). Raporda endüstri ve bağımsız araştırma

şirketlerinin bulgularının örtüştüğü ifade edilmiştir.

Bu araştırmanın sonucuna göre “ITÜ kullananlar ve

yanlarında bulunanlar toksik maddelere maruz kalmaktadırlar,

ancak bu sigaradan daha düşük

düzeydedir” sonucuna varmışlardır (58).

www.buhartech.net